2.1. نیترات کلسیم داما: ترکیب و مزایا (ترکیبات نیترات کلسیم داما)

کود نیترات کلسیم داما با فرمول شیمیایی Ca(NO₃)₂، یک ترکیب معدنی با حلالیت بسیار بالا در آب است. این ویژگی، ضمن تأمین سریع کلسیم و کود نیتروژن نیتراتی برای گیاه، دلیل اصلی واکنش‌پذیری یون‌های کلسیم (Ca²⁺) آن با یون‌های ناسازگار نیز می‌باشد.

2.2. شیمی تداخل: نیترات کلسیم داما با کودهای فسفاته (نیترات کلسیم و فسفات)

• ماهیت شیمیایی تداخل: یون کلسیم (Ca²⁺) از کود نیترات کلسیم داما با یون‌های فسفات (PO₄³⁻) موجود در کودهایی مانند مونوآمونیوم فسفات (MAP) یا مونوپتاسیم فسفات (MKP) واکنش داده و ترکیبات نامحلول فسفات کلسیم را تشکیل می‌دهد.

• کودهای رایج حاوی فسفات: MAP، DAP، MKP، سوپرفسفات‌ها.

• پیامد: کاهش دسترسی کلسیم و فسفر و جلوگیری از رسوب نیترات کلسیم در این حالت ضروری است.

2.3. شیمی تداخل: نیترات کلسیم داما با کودهای سولفاته (نیترات کلسیم و سولفات)

• ماهیت شیمیایی تداخل: یون کلسیم (Ca²⁺) از نیترات کلسیم داما با یون‌های سولفات (SO₄²⁻) از کودهایی مانند سولفات پتاسیم (SOP) یا سولفات منیزیم واکنش داده و سولفات کلسیم نامحلول (گچ – CaSO₄) تشکیل می‌دهد.

• کودهای رایج حاوی سولفات: SOP، سولفات آمونیوم، سولفات منیزیم.

• پیامد: کاهش دسترسی کلسیم و گوگرد.

3.1. سیستم دو مخزنه (تانک A و B کودآبیاری): یک راه‌حل اساسی

کارآمدترین استراتژی برای مدیریت تداخل نیترات کلسیم، استفاده از سیستم دو مخزنه است:

• مخزن A (مخزن کلسیم): حاوی کود نیترات کلسیم داما و کودهای سازگار.
• مخزن B (مخزن فسفات/سولفات): حاوی کودهای فسفاته و سولفاته.

محتویات این دو مخزن تنها پس از رقیق‌سازی در جریان اصلی آب آبیاری با هم مخلوط می‌شوند.

3.2. پروتکل‌های بهینه اختلاط نیترات کلسیم با کودها و رقیق‌سازی

• انحلال: کودها به تدریج و با هم زدن به آب اضافه شوند.
• ترتیب اختلاط نیترات کلسیم داما: در هیدروپونیک، نیترات کلسیم داما آخرین ماده به محلول نهایی اضافه شود.
• رقیق‌سازی مناسب: برای به حداقل رساندن خطر رسوب‌گذاری حیاتی است.

3.3. فرمولاسیون‌های خاص و ملاحظات ویژه (سازگاری نیترات کلسیم داما با ریزمغذی های کلاته)

• ریزمغذی‌های کلاته: کلات‌های آهن عموماً با کود نیترات کلسیم داما سازگارند (مخزن A).
• کودهای ترکیبی تخصصی: برخی پایداری بیشتری ارائه می‌دهند.

5.1. تشخیص علائم رسوب کود در سیستم آبیاری

• تغییرات ظاهری محلول: کدر شدن، تشکیل ذرات جامد.
• گرفتگی سیستم آبیاری و نازل‌ها.

5.2. تست اختلاط کود (Jar Test): ابزاری ساده و ضروری

انجام تست اختلاط کود در مقیاس کوچک پیش از اختلاط انبوه، برای بررسی سازگاری نیترات کلسیم با سایر کودها حیاتی است. این تست به جلوگیری از رسوب نیترات کلسیم کمک می‌کند.

6.1. کیفیت آب (تاثیر pH آب بر سازگاری نیترات کلسیم)

• pH آب: pH خنثی تا کمی اسیدی برای محلول‌پاشی و pH پایین‌تر برای محلول‌های استوک.
• سختی آب و بی‌کربنات: می‌توانند با کود نیترات کلسیم داما واکنش دهند.

6.2. دما

حلالیت اکثر کودها با افزایش دما، افزایش می‌یابد، اما برای سولفات کلسیم ممکن است معکوس باشد.

6.3. غلظت کودها

غلظت‌های بالا، پتانسیل رسوب‌گذاری کود نیترات کلسیم داما را افزایش می‌دهد.